3573 Sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi

 TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

3573 Sayılı Zeytinciliğin Islahı Ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun teklifim ve gerekçesi ekte sunulmuştur.

Gereğini saygılarımla arz ederim.

Ecz. Özgür ÖZEL

MANİSA MİLLETVEKİLİ

 

GENEL GEREKÇE

Manisa Soma ilçesi Yırca köyüne kurulması planlanan termik santral için Kolin Şirketler Grubu 17 Eylül 2014 gece yarısı hukuksuz bir biçimde alana girerek iş makineleriyle ağaçları kesmiş, köylüler de o günden sonra zeytinlikleri korumak için alanda nöbet tutmaya başlamıştı. Daha sonra belirli aralıklarla şirket yetkilileri gece yarısı baskınları yapmış, bu sürede yaklaşık 1000 zeytin ağacı kesilmiş ve en son 7 Kasım 2014 sabahı yapılan baskında tüm zeytinler kesilerek 6000 zeytin ağacı katledilmiştir.

Yırcalılar daha ne olduğunu anlamadan, tapuların el değiştirdiği ve buraların Kolin AŞ. Firmasına verildiği ilan edilip, Yırcalılar itiraz edene kadar, daha düne kadar kendi zeytinleri olan, 2 ay sonra mahsullerini toplayacakları neredeyse 80 yıllık zeytin ağaçlarının bir gece etrafı dikenli tellerle çevrilmiş, buraya köylülerin girişine izin verilmemiştir. Yırcalılar’ın hukuk mücadelesi sürerken, Tarım İl Müdürlüğü’nün orada “zeytin kesme izni tarafımızdan verilmedi” yazısına rağmen, üstelik Soma Belediyesi imar planında “Orası sanayi ya da termik santral için uygun değil, orası tarım alanı. Bir değişiklik yapmadık.” demesine rağmen 7 Kasım sabahı termik santralin kurulacağı alandaki tüm zeytinlikler vahşice kesilmiştir.

Termik santralin kurulacağı alan, kuru marjinal tarım arazisi, kuru tarım arazisi ve %80 zeytinlik alandır.  3573 Sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerin Aşılattırılması Hakkında Kanun, zeytinlik alanlarda ve bu sahalara en az 3 kilometre mesafede zeytinliklerin vegatatif ve generatif gelişmesine mani olacak kimyevi atık bırakan, toz ve duman çıkaran tesis yapılamaz ve işletilemez hükmünü düzenlemiştir.  Yine buralarda yapılacak her tür faaliyet Tarım Bakanlığı’nın iznine bağlanmış ve hatta Tarım Bakanlığı izin verse dahi “kesin zaruret görülmeyen zeytin ağacı kesilemez ve sökülemez” demiştir.

Manisa İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü bu nedenle, 3573 Sayılı Kanun ve 5403 Sayılı Kanun gereği, Yırca’da zeytinliklerin olduğu sahada termik santral kurulmasına olumsuz görüş vermiş ve bu alanın tarım dışı amaçla kullanılmasına izin vermemiştir.

Yine, 3573 Sayılı Kanun un 20 nci maddesinin 2 nci fıkrasında Tarım Bakanlığı’nın iznin yanı sıra, kesin zaruret görülmeyen zeytin ağaçlarını kesen veya söken kişilere uygulanmak üzere bir idari para cezası da öngörülmüştür.

Ancak, idari para cezalarının işlevsel olabilmeleri için bunların  ödetici, önleyici ve caydırıcı nitelik taşımaları gerekir. Aksi takdirde bu idari para cezası, göstermelik bir cezadan ibaret kalacaktır. Nitekim, kanunun izinsiz zeytin ağacı kesim ve sökümü için öngördüğü  60 Türk Liralık idari para cezası bu bedel ödetici, önleyici ve caydırıcı işlevleri taşımaktan oldukça uzaktır.

Öncelikle zeytin yetiştiricisinin çocuğu gibi sevdiği, onlarca yıl emek vererek, hayatlarını ve umutlarını bağladığı bu zeytin ağaçlarının kesiminin cezasının ağaç başına 60 TL idari para cezası öngörülmesi fiilin verdiği zarar göz önüne alındığında bedel ödetmekten uzaktır.

Bu idari para cezasının önleyici ve caydırıcı nitelik taşımadığını ise Yırca’daki ağaç katliamıyla bir kez daha görülmüştür. İhaleleri alan şirketlerin ekonomik gücü de dikkate alındığında öngörülen ağaç başına 60 TL’lik para cezası bırakın önleyici ve caydırıcı olmayı onları cesaretlendirmekte, “parasını öderim zeytinliği de keserim” anlayışını güçlendirmektedir.

Görüldüğü gibi öngörülen cezanın bedel ödetici, önleyici ve caydırıcı olmaması hukukun ayaklar altına alınmasına, ülkemizde dar bir alanda yetişen zeytin ağaçlarımızın sürekli olarak kesilme, sökülme veya kasten yangınla yok edilme tehlikesi altında olmasına neden olmaktadır.

Yırca benzeri hukuksuz ağaç katliamlarının önüne  geçebilmek ve öngörülen idari yaptırımın işlevsel olabilmesi için izinsiz  zeytin ağacı kesenler veya sökenler ile kasten yangın çıkartarak zeytin ağaçlarını yok edenlere uygulanacak idari para cezasının arttırılması zaruridir. 

 

MADDE GEREKÇELERİ

MADDE 1- Bu madde ile zeytin ağaçlarını izinsiz kesenler, sökenler veya kasten yangınla yok edenlere ağaç başına verilen para cezasının artırılması amaçlanmıştır. Bu maddede zeytin ağaçlarını tarım dışı arazi yaratmak vb. amacıyla kesenler ile ihtilaflı durumlar özel durum olarak tanımlanmış ve bunlara uygulanacak cezalar düzenlenmiştir. 

MADDE 2– Yürürlük maddesidir. 

MADDE 3- Yürütme maddesidir.

 

3573 SAYILI ZEYTİNCİLİĞİN ISLAHI VE YABANİLERİNİN AŞILATTIRILMASI HAKKINDA KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN TEKLİFİ

             MADDE 1- 26.1.1939 tarihli 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı Ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanunun 20 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“MADDE 20- Zeytinlik sahaları içinde ve bu sahalara en az 3 kilometre mesafede zeytinyağı fabrikası hariç zeytinliklerin vegatatif ve generatif gelişmesine mani olacak kimyevi atık bırakan, toz ve duman çıkaran tesis yapılamaz ve işletilemez. Bu alanlarda yapılacak zeytinyağı fabrikaları ile küçük ölçekli tarımsal sanayi işletmeleri yapımı ve işletilmesi Tarım ve Köyişleri Bakanlığının iznine bağlıdır.

Zeytincilik sahaları daraltılamaz. Ancak, belediye sınırları içinde bulunan zeytinlik sahalarının imar hudutları kapsamı içine alınması hâlinde altyapı ve sosyal tesisler dahil toplam yapılaşma, zeytinlik alanının % 10’unu geçemez. Bu sahalardaki zeytin ağaçlarının sökülmesi Tarım ve Köyişleri Bakanlığının fenni gerekçeye dayalı iznine tabidir. Bu iznin verilmesinde, Tarım ve Köyişleri Bakanlığına bağlı araştırma enstitülerinin ve mahallinde varsa ziraat odasının uygun görüşü alınır. Bu hâlde dahi kesin zaruret görülmeyen zeytin ağacı kesilemez ve sökülemez. İzinsiz kesenler veya sökenlere ağaç başına bin Türk Lirası (1000 TL) idarî para cezası verilir.

Zeytin sahalarında yer alan ağaçları;  boş alanlar yaratmak veya araziyi tarım dışı faaliyete açmak için izinsiz kesen, söken ve kasten yangınla yok edenlerin  gerçek kişi olmaları halinde ikinci fıkrada belirtilen cezanın 10 katı; tüzel kişi olmaları halinde 50 katı idari para cezası verilir.

Zeytinlik ağaçlarının kesilmesi veya sökülmesine ilişkin görülmekte olan bir davanın bulunması halinde dava sonuçlanana kadar uyuşmazlık konusu ağaçlar hiçbir surette kesilemez. Bu fıkra hükmüne aykırı olarak ağaçları kesen, söken veya kasten yangınla yok edenlere iki veya üçüncü fıkralarda tanımlanan duruma göre, belirlenen cezanın 10 katı idari para cezası uygulanır.

Zeytin ağaçlarını kendisinin ya da başkasının menfaatine gerçek veya tüzel bir üçüncü kişiye kestiren, söktüren veya kasten yangınla yok edenlerin de tespiti halinde bu madde kapsamında izinsiz kesen veya söken sayılır.

Bu Kanunun yayımından önce zeytinlik alanlarına ilişkin kesinleşmiş imar planları geçerlidir.

MADDE 2–  Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

MADDE 3- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.